عنوان:

 بررسی شاخص‌های نسخه‌نویسی ازلحاظ کامل بودن و خوانایی دستخط در نسخ دارویی پزشکان شهر مشهد

چكيده

مقدمه: نسخه‌ی دارویی هسته‌ی اصلی ارتباطات بین پزشک، داروساز و بیمار است. به‌طورکلی کیفیت خوب نسخه، نشان‌دهنده روند تجویز خوب و درنتیجه کیفیت خوب مراقبت‌های بهداشتی است. تجویز دوز نادرست، تعداد، نحوه مصرف، زمان‌بندی و یا طول مدت درمان، باعث تکرار درمان می‌شود و در کیفیت پایین نسخه مؤثر است. هدف این مطالعه ارائه شاخصی جهت اندازه‌گیری کیفیت نسخه ازلحاظ وجود آیتم‌های ضروری در نسخه و همچنین خوانایی دستخط پزشکان است.

روش كار: ابتدا با مراجعه به کتب و مقالات اقدام به استخراج عوامل مؤثر بر کامل بودن و خوانا بودن نسخ پزشکان گردید و سپس آیتم‌های اصلی پژوهش با استفاده از روش دلفی طی 3 مرحله شناسایی و پرسشنامه‌ها تهیه‌شده است. پس‌ازاینکه آیتم‌های اصلی شناسایی شدند به‌منظور ارزیابی شاخص ارائه‌شده، 600 نسخه دارویی از 12 تخصص مختلف جمع‌آوری گردید سپس هر نسخه‌ توسط سه داروساز، خوانده و نظر اکثریت به‌عنوان متن صحیح در نظر گرفته شد. درنهایت درصورتی‌که نسخه ازنظر داروساز قابل‌قبول بود، بر اساس مدل رگرسیون لجستیک و منحنی ROC، بهترین نقطه برش بر اساس نمرات به‌دست‌آمده تعیین گردید.

نتايج: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از تکنیک دلفی از مجموع 35 آیتم، تعداد 22 آیتم که باید در نسخه نوشته و رعایت شوند و در کیفیت نسخه‌ی پزشک مؤثر هستند، شناسایی شدند و نقطه برش 5/23 با حساسیت 80 و اختصاصیت 70 انتخاب گردید. 8/32 درصد از نسخ مورد ارزیابی دارای وضعیت خوبی نبودند. از میان پزشکان، متخصصین اورولوژی بالاترین میانگین (12/25) و متخصصین ارتوپد کمترین میانگین (94/21) نمره را کسب کرده‌اند.

نتيجه‌گيري: با توجه به اینکه یکی از چالش‌های پیشروی برنامه‌های تجویز و مصرف منطقی داروها افزایش آگاهی پزشکان در مورد اصول نسخه‌نویسی صحیح و علمی است. امید است که با رعایت این اصول بتوان خطاهای دارویی در نوشتن و تفسیر نسخه را تا حدودی کاهش داد. شاخص ارائه‌شده قادر به ثبت الزامات بالینی و قانونی یک نسخه می‌باشد و از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و همچنین قادر است بین نسخ خوب و بد تمایز قائل شود. می‌توان با به‌کارگیری شاخص ارائه‌شده و ارزیابی دوره‌ای نسخ پزشکان بر بهبود امر درمان و مراقبت از بیمار کمک کرد.

كلمات كليدي: اشتباهات دارویی، کامل بودن، خوانایی، دستخط، نسخه دست‌نویس، نسخه، کیفیت نسخ، نمره و شاخص