عنوان:

شناسایی روابط موجود بین شدت ابتلا به بیماری آپنه انسدادی خواب و داده های جمع آوری شده در زمان پذیرش بیماران مراجعه کننده به کلینیک خواب بر مبنای اعمال تکنیک های داده کاوی

چكيده

مقدمه: آپنه انسدادی خواب(OSA)  نقش بسزایی در ایجاد و یا پیشرفت بیماری­ ها داشته و منجر به عوارض بسیار و حتی مرگ می­ شود که بیماری شایعی نیز می­ باشد. پلی­ سومنوگرافی اصلی ­ترین روش برای تشخیص OSA می­ باشد که آزمونی پرهزینه، وقت­گیر و طاقت فرساست. بنابراین تمایل زیادی جهت جایگزینی این تست با روش ­های سریع تر، کم­ هزینه­ تر و در ­دسترس­ تر وجود دارد. هدف محققین این مطالعه اعمال تکنیک­ های داده ­کاوی برروی داده ­های بومی به­ منظور استخراج الگو و شناسایی روابط بین این داده ­ها برای کمک به تسریع و تسهیل در روند تشخیص OSA می ­باشد. داده ‏کاوی دارای پتانسیل کشف الگوها و روابط ناشناخته بین داده ­ها و استخراج دانش جدید در رابطه با OSA می­ باشد که در­نهایت منجر­به تولید قوانین و مدل­های پیش­ بینی خواهد شد. این مدل ­ها  می تواند سبب کاهش زمان تشخیص پزشک، تست­ های غیرضروری و هزینه­ های تحمیلی بر بیمار و نظام بهداشتی درمانی شود.

روش کار :محققین برای رسیدن به این فرضیه یک مطالعه چهار مرحله ­ای انجام دادند. ابتدا با استفاده از فرم استخراج بدست آمده از روش های دلفی و نظرات متخصصین و مقالات، داده ­ها جمع ­آوری و استخراج شد،. سپس پیش­ پردازش داده­ ها انجام شد،. در مرحله بعد تکنیک­ های داده ­کاوی به­ منظور کشف الگوهاي مورد نظر بر روی داده ­ها اعمال شد. درنهایت نتایج آنالیز شده در قالب چارت­ ها، نمودارها و جداول به­ منظور تایید قوانین موثر، تصحیح قوانین نامفهوم به­ شکل قوانین موثر و کارآمد و حذف قوانین بی­ ربط در­اختیار پزشکان متخصص قرارگرفت.

نتایج: عوامل مرتبط با آپنه تنفسی براساس هرکدام از مدل های داده‏ کاوی متفاوت بود. اما به طور کلی 9 فاکتور سن، جنسیت، شاخص توده بدنی، امتیاز پرسش‏نامه‏ های ESS و STOP-BANG، اختلال تمرکز، خواب منقطع، افسردگی و بی‏ قراری پا بیشترین میزان ارتباط را با ابتلا به آپنه دارا بودند. شاید بتوان گفت بهترین مدل بروی داده ‏های این مطالعه، درخت تصمیم C5.0  با پنج سطح عمق و پنج متغیر با صحت پیش بینی 88 درصد می باشد.

نتیجه گیری: علی رغم محدودیت های این مطالعه، یافته ها با نتایج مطالعات قبلی شباهت های زیادی داشتند. در این مطالعه بین فاکتور های اختلال تمرکز، بیقراری پا، افسردگی و خواب منقطع و ابتلا به آپنه ارتباط قوی مشاهده شد. در مورد روش های به کار گرفته شده در این طرح، پژوهشگران این مطالعه دریافتند که انتخاب مدل مناسب برای ایجاد مدل های پیش بینی بر اساس متغیر های مستقل و وابسته، به شدت به حجم، نوع و کیفیت داده ‏ها وابسته است و نمی توان به طور قطع یک مدل خاص را برای این منظور معرفی نمود؛ با این وجود استفاده از مدل ها و تکنیک های داده ‏کاوی برای رسیدن به این اهداف می تواند بسیار کمک کننده باشد.

کلمات کلیدی:

آپنه تنفسی خواب، داده ‏کاوی، عامل خطر، پلی ­سومنوگرافی