عنوان:

طراحی و ارزیابی کارت پیگیری مراقبت دیابت برای ارتقاء سطح توان خودمدیریتی بیماران دیابتی

چكيده

مقدمه: دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن در ایران می‌باشد که هرساله به تعداد افراد دیابتی افزوده می‌شود. پیگیری به موقع و تداوم مراقبت منظم، اساس مراقبت در تمامی بیماری های مزمن از جمله دیابت می­ باشد. درمان قطعی برای دیابت وجود ندارد و این بیماری غالباً تا پایان عمر، بیمار را همراهی می‌کند. مطالعات نشان دادند که اگر خودمدیریتی به درستی توسط بیماران اعمال شود، می­تواند بهبود بسیاری در وضعیت دیابت داشته باشد. در این مطالعه، به منظور بهبود بیماران مبتلا به دیابت در تبعیت به درمان، تداوم مراقبت و خودآگاهی، ابزار خودمدیریتی با نام کارت پیگیری مراقبت دیابت را طراحی و به ارزیابی آن پرداختیم.

روش كار: ما از متد کارآزمایی بالینی به عنوان متد اصلی ارزیابی استفاده کردیم. جامعه مورد مطالعه، بیماران دیابتی کنترل نشده تحت پوشش خدمات مراقبت دیابت درمانگاه حضرت رسول(ص) مشهد (خراسان رضوی) بودند. پنجاه نفر از بیماران در محدوده سنی 40 تا 75 سال که به طور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. گروه ترکیبی که از کارت پیگیری مراقبت دیابت و دریافت پیام کوتاه به عنوان یادآور استفاده ­کردند. گروهی که فقط از کارت استفاده کرده و گروه کنترل که از هیچ مداخله ای استفاده نکردند. تمامی سه گروه به مدت سه ماه تحت پایش پزشکی قرار گرفتند. در طی این مدت، وضعیت بالینی بیماران هر ماه در زمان­های تعریف شده مورد بررسی قرار گرفت. بیماران موظف بودند هفته ای یک بار در منزل قند خون ناشتای خود را اندازه­ گیری کرده و ماهی یک بار تست آزمایشگاهی خود را انجام دهند. از هر دو گروه مداخله ترکیبی و گروه کارت خواسته شد که پس از جمع آوری داده هایشان، آنها را در کارت وارد نمایند. ازگروه کنترل نیز خواسته شد که داده های خود را ثبت نمایند. پس از سه ماه، تبعیت در مراجعه در زمان­ های مقرر، تست هفتگی قند ناشتا در منزل، خودآگاهی از وضعیت بالینی و رضایت بیماران، ارزیابی شد.

نتايج: نتایج نشان داد که بیمارانی که از ترکیب مداخلات استفاده ­کردند، در مقایسه با گروه­های دیگر از پایبندی بیشتری در طرح مراقبتی خواسته شده شامل اندازه گیری هفتگی قند ناشتای خانگی و حضور مرتب به درمانگاه با تفاوت معنادار آماری برخوردار بودند. صدرصد بیماران گروه مداخله ترکیبی بطور منظم قندخون ناشتای خانگی خود را در مقایسه با 67 درصد بیماران از گروه کارت و 17 درصد از گروه کنترل، اندازه­گیری و ثبت کرده بودند. ما بهبود خودآگاهی را در گروه ­های مداخله در مقایسه با گروه کنترل مشاهده کردیم هرچند این تفاوت از لحاظ آماری معنادار نبود.

نتيجه‌گيري: نتایج این مطالعه نشان داد، استفاده از کارت پیگیری مراقبت دیابت به خصوص اگر با سیستم یادآوری مانند یادآور مبتنی بر پیام کوتاه همراه باشد، می­ تواند خودمدیریتی و خودآگاهی را در بیماران دیابتی کنترل نشده ازجمله پایبندی به طرح درمان دیابت و مدیریت ثبت بهتر، بهبود بخشد.

کلمات كليدي: دیابت، پیگیری، کارت، خودمدیریتی، پرونده سلامت شخصی