عنوان:

طراحی یک مرکز ثبت داده برای  بیماران نابارور و ارائه مدل های پیش بینی  برای موفقیت روش های درمان ناباروری

چكيده 

مقدمه: ناباروری یکی از مهم­ترین مشکلات بهداشتی در بحث تولید ­مثل در کشورهای در­حال توسعه می ­باشد که پیامدهای شدید روانی- اجتماعی به دنبال دارد. با توجه به علت ناباروری، روش­ های درمانی مختلفی برای زوج­ های نابارور تجویز می­ شود. درمان های ناباروری پر­هزینه و دارای عوارض جانبی هستند، به همین دلیل، تنها در صورتی باید به زوجین پیشنهاد داده شوند که میزان موفقیت مورد انتظار با درمان، بیشتر از احتمال بارداری طبیعی باشد. برای ایجاد مدل­ های پیش­بینی، داده ­ها باید متناسب با هدف و از صحت کافی برخوردار و کامل باشند. در این راستا می توان از مراکز ثبت الکترونیکی داده های بیماران استفاده نمود. هدف از انجام این پژوهش، ایجاد مرکز ثبت داده برای زوج­ های نابارور و ارائه مدل­ های پیش­بینی برای موفقیت روش­های درمان ناباروری IVF/ICSI و IUI بود.

روش: ابتدا مرور نظام­مند متون برای استخراج عناصر داده­ای از مقالات مرتبط انجام شد. با استفاده از نظر متخصصین، به روش­های دلفی و فوکوس گروپ، مجموعه حداقل داده ­های ناباروری ایجاد گردید. فرم­های کاغذی، طراحی و دیکشنری داده ­ها ایجاد شد. سپس، مرکز ثبت داده­ ها به صورت مبتنی بر وب ایجاد گردید. برای ایجاد و اعتبارسنجی مدل­های پیش بینی، فاکتورهای پیش­بینی بعد از مرور نظام­مند متون و نظر متخصصین تعیین و برای جمع­ آوری داده استفاده شدند. بعد از جمع ­آوری داده ­های بیماران برحسب حجم نمونه مورد­نیاز، اعتبارسنجی مدل­های موجود صورت گرفت. مدل­ های پیش­بینی موفقیت درمان های IVF/ICSI , IUI ایجاد شدند. و ارزیابی مدل­ ها صورت گرفت.

نتايج: حاصل مرور نظام­مند اول، 232 عنصر داده ­ای بود. در نهایت، 146 عنصر به عنوان مجموعه حداقل داده ها تعیین شدند. در ایجاد دیکشنری داده­ ها، از کدهای مرجع کد گذاری سلامت ایرانیان برای عناصری که امکان پذیر بود، استفاده گردید. تعداد فاکتورهای پیش­بینی استخراجی از مقالات مدل ­های پیش بینی برای روش ­های IUI و  IVF/به ترتیب 24 و 58 فاکتور بود. بعد از نظرسنجی از متخصصین، فاکتورهای پیش­بینی موفقیت درمان با IVF/ICSI در دو حالت قبل شروع سیکل درمانی (16فاکتور) و بعد از انجام IVF (25 فاکتور) تعیین گردید. همچنین، فاکتورهای پیش­بینی موفقیت درمان با IUI (17 فاکتور) تعیین شد. نتایج اعتبارسنجی مدل Ottoson، سطح زیر نمودار ROC، (0.6691- 0.5658) 0.617 را نشان داد. کالیبراسیون مدل معنی­ دار و دارای تخمین بالا از موفقیت بود. بعد از اصلاح ضرایب متغیرهای مدل، کالیبراسیون مدل بهبود یافت. سطح زیر نمودار ROC مدل های IVF/ICSI و IUI ایجاد شده با استفاده از فاکتورهای پیش بینی تعیین شده توسط متخصصین، به ترتیب حداکثر 0.641 و 0.648 بود.      

نتيجه‌گيري: مجموعه حداقل داده­ های ایجاد شده می ­تواند زمینه جمع ­آوری سازگار داده­ های ناباروری را فراهم نماید. همچنین، رجیستری ناباروری ایجاد شده با استفاده از مجموعه حداقل داده ­ها و دیکشنری داده ­ها می تواند به جمع آوری داده­ های مورد نیاز با کیفیت بالاتر کمک نماید. مدل­ های پیش بینی ایجاد شده به علت نداشتن عملکرد خوب نمی توانند در بالین مورد استفاده قرار گیرند.  برای استفاده از این مدل­ های پیش­بینی، به ارزیابی­ آنها روی تعداد بیماران بیشتر از مراکز بیشتر نیاز است.  

كلمات كليدي: رجیستری، ناباروری، مدل­ پیش­بینی