عنوان:

مطالعه توصیفی داده¬های بیماران مبتلا به سرطان پوست غیرملانومایی ارجاع شده به انستیتو کانسر با استفاده از تکنیک¬های داده¬کاوی

چكيده 

مقدمه: سرطان پوست غیرملانومایی (NMSC) با دو نوع تظاهرات بالینی SCC وBCC شایعترین سرطان بین مردان و دومین سرطان بین زنان میباشد. مشخصات دموگرافیک، سوابق قبلی بیماری و ریسک فاکتورهای فردی و محیطی بر بروز NMSC تاثیرگذارند. آنالیز اطلاعات ثبت شده در پرونده­های بیماران سرطان پوست می­تواند به کشف روابط بین عوامل مؤثر بر بیماری و مدیریت آن کمک کند. این مطالعه به منظور داده کاوی داده­های بیماران NMSC ارجاع شده به انستیتو کانسر انجام شد.  

روش كار: تعداد 870 پرونده از بیماران NMSC مربوط به سال­های 94-86 از بایگانی انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی تهران به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. پس از پیش-پردازش داده­ها، از آمار توصیفی برای طبقه‌بندی و نمایش ترسیمی داده‌ها استفاده شد و از تکنیک­های داده­کاوی خوشه بندی، قوانین انجمنی و شبکه عصبی برای کشف روابط بین متغیرها استفاده گردید. به منظور بهبود مدیریت بیماری یک-پیش رجیستری نیز به موازات سایر رویه­ها ایجاد گردید.     

نتايج: آنالیز توصیفی داده های دموگرافیک نشان داد که میانگین سنی برای بیماران مبتلا به سرطان پوست 65 سال و بیشترین و کمترین میزان ابتلا به ترتیب در فواصل سنی 69-60 و 19-10 سال میباشند. بطور کلی میزان ابتلا در مردان 2.33 برابر زنان بود. حدود 56% موارد از نوع BCC و 44% از نوع SCC بودند. بیشترین و کمترین موضع درگیر بیماری، در هر دو نوع سرطان، سروگردن و تنه بودند. از نظر سابقه قبلی بیماری بیشترین افراد به نوعی از سرطان، بیماریهای قلبی- عروقی و بیماریهای متابولیک مبتلا بودند. مشاغل 114 نفر از بیماران جزو شغل های با ریسک بالا شناخته شد. ارجاع بیماران به انستیتو کانسر نیز بیشتر از شهرهای شمالی و شمال غربی کشور مشخص شد.

نتایج خوشه بندی­های ایجاد شده با فیلدهای اطلاعات دموگرافیک و ریسک فاکتورهای سرطان پوست نشان داد که مهمترین عوامل تاثیر گذار در خوشه زنان 70 و 30 ساله چاقی و اضافه وزن و در خوشه مردان 60 سال شغل و سابقه قبلی بیماری می­باشند. همچنین هشت قانون مهم انجمنی تدوین شدند که در مهمترین آنها مشخص شد که با احتمال 97% افراد دارای BCC که در عرض های جغرافیایی بالا زندگی می­نمایند بیشترین موضع درگیر سرطان در آنها سر و گردن می­باشد. شبکه عصبی طراحی شده نیز با دقت 97% تکرار عود سرطان را پیش بینی نمود. نتایج نهایی در ایجاد رجیستری نیز نشان داد که  مجموع 160 فیلد در 13 دسته برای ثبت سرطان پوست غیرملانوما لازم و کافی می­باشند.

بحث: شیوع سرطان پوست رو به افزایش است و با توجه به عوامل تأثیرگذار روی این سرطان باید اقدام  متناسب پیشگیرانه انجام شود. در این مطالعه هم راستا با دیگرمطالعات BCC سهم بیشتری نسبت به SCC داشت و شیوع در مردان بیشتر بود. اما مغایر با سایر مطالعات ابتلا به SCC نسبت به BCC در دهه­های 40-10 سال بیشتر بود و فراوانی سرطان پوست تا دهه 60 سال رو به افزایش، و پس از آن روند کاهشی داشت. رابطه­ی دقیق در معرض آفتاب بودن و گسترش NMSC در قسمت­های پایین بدن دیده نشد و پاها تقریبا 2 برابر دست­ها درگیر شده­اند. خوشه بندی داده­ها نشان داد که فراوانی NMSC در میان زنان 30 سال بالا بوده و باید اقدامات جدی­تری برای پیشگیری صورت گیرد. آنالیز اطلاعات همه مراکز درمانی کشور جهت دستیابی به یک بینش کلی تر در مورد سرطان پوست ضروری است.

كلمات كليدي: سرطان پوست غیرملانوما، ریسک فاکتور، داده کاوی